Het einde van 2016 is in zicht. Een goed moment om voor- en achteruit te kijken en te reflecteren op wat knaagt en daagt. Dat knagen ligt vaak in wat in het verleden. Noem het je bagage, je rugzak. Voor de één is het ondraaglijk zwaar. De ander reist lichtgewicht door het leven. Aan ervaringen in het verleden koppelen we vaak onze pijn. Het brein heeft nu eenmaal de neiging om negatieve en afwijkende herinneringen stevig vast te houden. Die ruzie op het werk, een afgebroken studie, het verlies van een dierbare, onvervulde verlangens. Wat achter ons ligt, staat als een tatoeage in het geheugen gegraveerd.

Overigens lijkt de mens prima in staat het verleden achteraf en in positieve richting te herschrijven. Door het ouder worden, bijvoorbeeld, leren we vanuit nieuwe perspectieven naar eenzelfde vraag te kijken. Ook bieden negatieve ervaringen een kans tot persoonlijk groei. Het opbranden waaruit later het vuur van onze ware passie ontwaakt. Tot slot is ons mentale huishouden zo ingericht dat het persoonlijke verhaal moet kloppen met ons zelfbeeld. Achteraf passen we gebeurtenissen aan zodat het matcht met wie we nu zijn.

Laten we eens vooruitkijken, naar wat daagt. De toekomst tovert graag een glimlach op het gezicht. Hier liggen onze mogelijkheden. Nieuwe kansen voor geluk, plezier en welbevinden. Alleen de toekomst is nu nog niet. Die loopt altijd een paar passen op ons vooruit. Maakbaar en ongrijpbaar. Dat wat toekomst heet, kan zo maar wegvallen, oplossen. Het is onzeker en veranderlijk. De wetenschap wil het voorspellen op basis van trends en cijfers uit het verleden. Het stelt mathematische modellen op. Een formule voor de toekomst. Want dan kunnen we risico’s berekenen en besluiten of we wel of niet uit onze comfort zone stappen.

Maar bestaat zo’n formule voor de toekomst wel? Misschien hebben we ieder een eigen, unieke formule, ingebed in een meer omvangrijke formule: de directe, sociale omgeving waarin we handelen en wandelen. En is deze op zijn beurt onderdeel van de samenleving als geheel. Nu is wiskunde niet mijn sterkste kant. Ik raak al snel de weg kwijt in zo’n monster formule voor de toekomst. Daarom houd ik het maar klein: het begin van de winter, de start van de week, een nieuwe dag. Het liefst houd ik het bij het hier en nu. Zonder formule voor de toekomst maar met de zekerheid dat ik zal worden verrast. Laat maar komen 2017. Ik heb er zin in!