RRRauw!
Voor de eindsprint naar ’21 sta ik stil. 2020 is full speed, geniepig dicht tegen 2019 aangekropen. De twee jaren liggen als Duo Penotti tussen ons in. Ik sta op in het derde rouwjaar. We shall overcome. Ik houd van sprankelend licht lachend en blaas met plechtige zucht een handvol glitters weg. Drie voelt nu al vrolijker, als Ie’s en A’s en daarom heet ik Carina Wiegman. Het is vast een klank- en klinkerding. Met dat onverschillig donker brommen van de O (Noh, doe niet zo stom), dat boos gesloten grommen, heb ik minder. Ik houd ook een beetje van drie. Wanneer 3 omvalt, heeft het een extra poot om op te staan. Met drie fiets je minder wankel door het leven. Wat er ook gebeurt – hoe het leven ook doorklinkert – own your story. Het verhaal dat je hardop voorleest, jezelf influister of binnenmonds laat rondmompelen, is altijd waar. Dus neem ik in het nieuwe jaar voor me te zetelen op een troon van trialiteit, om samen met jou een hoger standpunt in te nemen, hand in hand op Cloud 9.
Wat in de maanden voor jouw kanker coming out niet mogelijk blijkt, komt in Dromenland natuurlijk wel van de grond. We zitten bij café Vrijdag met een biertje en maken toekomstplannen. Onze ideeën klimmen op elkaars energie omhoog tot ze samenvallen in een groot avontuur. Jij wilt nog liever dan ik uit Arnhem weg om een huis voor mij te bouwen op het platteland. In den vreemde kunnen we samen verder met ons leven. Jij bent gulziger dan ik. Liever vandaag nog dan morgen, Ceetje! Ik word daar met zo’n dankbaar blij hart van wakker en kijk direct naar jou op ons laatste selfie. Voor het eerst begrijp ik uit jouw glimlach dat je het toen ook echt wel zag zitten maar veel eerder dan ik voorvoelde dat het universum voor ons een andere uitvoering bedacht.
Ik maak een café d’amour en neem mijn laptop mee naar bed. Vennie krult zich tegen mijn dijbeen op. Ik kijk naar jou. D, ik wou dat je weer bij me was, zeg ik, en dat we nog in Arnhem woonden, komt er achteraan, maar ik stop en slik de woorden in. Het is weduwegedrein en bovendien onwaar. Ik wil niet in Arnhem wonen. Romantisch gezien natuurlijk wel, gisteren en direct. Desnoods loop ik op voetreflex slippers met een bosje stokbrood van het chateau terug naar de Johan de Wittlaan. De realiteit is dat ik bij thuiskomst van onze wereldreis al met de zuiderzon wou vertrekken. Misschien dat jij daarom ziek werd, knauwt mijn maag, omdat ik niet tevreden was. Dood door schuld. Net als dat ik jou in de kou heb laten liggen in die stomme crematorium zaal en niet naar de oven ben meegegaan. Ik heb je de rug toegekeerd, ben van jouw kist weg gelopen en daardoor heb ik het bij vlagen nog altijd onverklaarbaar koud en woon ik in een huis met houtkachel zodat ik dagelijks as schep en fikkie stook. Het is rouwlogica.
‘s Middags maken we ruzie bij de Intratuin. Mijn Nordmann is mooier (jij). Als we die van mij niet kiezen dan maar geen boom (ik). Thuis haal ik de ballen van stal. Jij doet de lampjes terwijl ik Gluhwein met prefab feestfolderhapjes serveer. Om de beurt hangen we een bal, pegel of vogel in de boom. Onze kerstwals duurt uren. We worden giechelig van de gloeiwijn. Na de eerste, moeilijke zetten gaat de rest vanzelf. Zodra de piek erop zit, liggen er cadeautjes onder de boom. Dozen van fopformaat met ingewikkelde strikken en pakjes in knisperend glimpapier. Ik sta mezelf niet te vaak toe om uit de toekomst terug te reizen maar in december gaat het zo vanzelf. Ik hoor de poort naar de brandgang. De tuindeur gaat open. Ik weet dat wanneer jij thuiskomt het pas echt weekend, kerstavond of oudjaar is. Dan hoor ik, Juhu, Switi, terwijl je de kamer binnenloopt met een heimzinnig extra cadeautje of bos bloemen en een eierkoek van je werk. De eierkoek – die droge ufo – begrijp ik niet zo maar omdat jij hem voor me meebrengt, is het een traktatie. Je zet je tas neer. Mijn lippen krullen een duck face in afwachting op jouw kus.
Het nieuwe jaar voelt nu al speelser en misschien zelfs een beetje ondeugend. Ik vermoed dat het komt doordat ik dedicated waxine brand en de kaarsvlam de twinkeling in jouw ogen versterkt. Ben je spannend, Switi? Jij geniet van mijn verheugvlinders en opgloeiend binnengeluk. Zondagavond zitten we ouderwets te romcommen bij de Holidate. Net als in de film, zing ik een toontje hoger. Ik wil suikerspin romantiek, in een Grand Café bubbels en bitterballen bestellen en in jouw armen samen aftellen tijdens New Years Eve. Het lijkt allemaal zo ver weg. Morfine markeert het voorlopige eind van de pijn maar haalt definitief de streep door onze romcom dates alhoewel Omroep Max met de camping soap We zijn er bijna wel een subgenre creëert. Rouw en corona volgen op jouw dood. Het oude normaal is een leven geleden. Ik lach opeens spontaan voluit om de Holidate en kijk naar de foto-waarop-jij-zo-leuk-lacht alsof ik toestemming zoek om plezier te hebben. Dat wil ik ook weer met iemand, D, zeg ik. In 2021 wil ik romcommen. Ik regel voor volgend jaar gewoon ook een feestdagen date.
Na jouw tweede sterfjaardag jas ik Jane the Virgin er doorheen. Het is heerlijk om iedere dag Spaans te horen en de moeder van Jane lijkt op Barna waardoor de serie vertrouwd dichtbij en eigen voelt. SPOILER. Jane wordt weduwe en gaat na drie jaar weer daten. Ik kijk direct naar jou of jij het goed vindt maar waag het erop omdat ik ook het derde jaar in ga. Hoe voel ik me eigenlijk over daten? Jane is dan wel twintig jaar jonger dan ik en ligt een rouwjaar voor, toch geniet ik van haar stappen. Ik verheug me er zelfs een beetje op. Afspreken. Verliefd lachen. Een eerste kus. Dit ligt vroeg of laat ook allemaal voor mij in het verschiet. Jane’s plezier is aanstekelijk. Misschien dat ik me ook ooit weer iemands vrouw en meisje voel. Stiekem ben ik een beetje jaloers op Jane omdat ze achtentwintig is. Het duurt nog vier jaar voordat ik je ontmoet. Twintig jaar geleden ligt onze liefde nog in de toekomst. De herinnering aan toen, zingt Anouk. Ik zou het exact zo overdoen.
Jane schrijft een novela over haar verlies. Na de boekpresentatie loopt Jane’s schoonmoeder op haar af en geeft het mooiste compliment denkbaar. Ik had niet verwacht dat het ooit nog zou gebeuren, zegt ze dankbaar. Door het lezen van jouw boek voel ik Michael weer. Mijn zoon komt in jouw schrijven tot leven. Ik snik uit volle borst mee. Misschien lees ik daarom wel voor, één hoofdstuk, iedere week tot ik in november 2021 het derde rouwjaar uitloop. Want ik mis je zo. In RRRauw! sta jij op uit de dood. Jouw naam komt weer tot leven. SPOILER. Later in het seizoen staat Michael toch weer in the flesh voor de deur wat heel gemeen van Netflix is. Ik zie de wending niet aankomen, schrik en huil. Nog altijd wacht ik op jou. Ik houd het niet zozeer voor mogelijk dat jij terugkeert maar blijf hopen tegen beter weten in. Was het echte leven maar een telenovela.
De meteorologische winter start met ontroerend ontzag voor gewone wonderen. Ik ben licht geraakt. Anders dan voorheen voelt het minder grofstoffelijk maar fijn als een met engelenhaar besnaarde harp. Ik huil om boerenkool met mosterd, schuil in diepe ontroerening onder jouw regenjas en biggel dankbaar bij de akkers rond het chateau vanwege hun instemmende schoonheid. Jij vindt mijn eindejaarstemming grappig alhoewel het volgens mijn rouwkalender officieel een nieuwjaarsbui is omdat sinds 2018 jouw sterfdag het oude breekt. Ik verlang terug naar een nieuw jaar met jou. 365 dagen cadeau! roep ik op ieder Oud & Nieuw feest. Ik dweep met vroeger in Arnhem. Samen met jou verlangde ik ook wel eens terug naar toen, begin dertig en weet-je-nog. Het is sneeuwvlokjesnostalgie en past in een oudjaarsdagrevue of bluemonday-blues. Ik brand Nagchampa en steek waxine aan. Voordat ik verder type, zoek ik jouw ogen op de party foto die naast mijn laptop staat. Misschien is die wat-is-geweest-melancholie wel gewoon iets wat bij me hoort als tegenhanger voor dat hoopvolle vertrouwen dat als siervuurwerk boven mijn toekomst knalt.
In aanloop tot vertrek, aarzel ik te springen.* Ik hol de laatste weken op de toekomst vooruit. Nu ik donderdag weg ga, wil ik slenteren. Ik verlaat Chateau Dumas waar ik de donkserte rouwtijd laat en klim als Rapunzel uit mijn ivoren toren. Drie voelt nu al lichter met zoveel hoop voor wat de toekomst brengt. En precies daarom houd ik van deze tijd omdat winter die belofte stevig tussen de wortels klemt. Sneeuw zuivert aardruis om helder te voelen en verlangen. Ssssst, maant de winterdood tot de stilte zich ontvouwt. Wanneer je afstemt, klinkt de zaadstem die als een trilling omhoogtrekt en de buik kietelt om te ontvangen. Ik probeer de Kominsky Methode en geloof wel in wat Michael Douglas zijn studenten meegeeft. Acting, zegt Douglas, is how we explore what it means to be human. Experience the feelings that come up, no matter how painful, spoort hij aan. Because that grief, that unrelenting sorrow that’s the raw material an actor mines to create great performances. Het leven is rauw. En rouw is het goud van de Alchemist.
Op mijn ronde door het bos roep ik, Ducche, ven aqui! en dan heb ik vreselijk heimwee naar Rumoro. Ik ben niet echt een chateau chick eerder een bosgrietje, zeemeervrouw en bergbabe. Op mijn favoriete uitkijkpunt staar ik over de akkers. In de plooien van het veld springt één boerderij eruit. De schoorsteen blaast wolkjes als een tevreden opa die pijp rookt en op het erf scharrelen boerderijdiertjes rond als lapjes tweed. Wanneer ik naar dat huis gluur, zie ik ons er zo gelukkig samen wonen. In de middag gloeien de velden rond Dumas felgroen op als de rijstvelden bij Pai. Ik sluit mijn ogen en luister naar Thaise volksmuziek met de zon op mijn gezicht. We boemelen in de nachttrein van Bangkok naar Chiang Mai. Jij zit tegenover me in fisherman pants te glimmen van dat tropische reisgevoel. Ik heb D-Fernweh, het verlangen naar ver weg samen met jou. Mocht reizen er niet meer inzitten omdat lokaal het nieuwe globaal wordt dan kan ik alleen maar dankbaar zijn. Ik heb voor de komende zesentwintig jaar een maand vakantie genomen, Ceetje, zeg jij na onze wereldreis. Met 50 zomers heb je meer van de wereld gezien dan menig ander met een halverwegeleven.
Het woord van 2020 is anderhalvemetersamenleving. Officieus is het coronarouw omdat we het oude normaal verliezen, relaties knappen die niet bestand zijn en we breken met alles wat niet langer dient. We zijn in staat van ont-binding. Er zit niets anders op dan los te laten. Rouwen is overgave, bevrijding en vanuit liefde opnieuw verbinden. Uitademen en inademen. Exhala y inhala, zegt Jane. Ieder moment opnieuw heb je de kans om in een zucht een ander verhaal te creëren. Op de intentie van liefde ademt een nieuwe wereld in en uit. Inhala. Exhala. Mijn reisaltaar pak ik donderdag als laatste in. De doos met mandarijntjes-uit blik en andere bedevaartsspullen heb ik alvast in de Punto gelegd. Donderdag vlieg ik naar Nederland. Ik ben er klaar voor te vertrekken. En hoezeer ik er ook naar verlang om Chateau Dumas los te laten, het vooruitzicht naar Arnhem terug te keren prikt mijn hart lek. Nederland voelt leeg, verlaten omdat jij er niet bent.
Ik wandel een laatste chateau ronde. Op het uitkijkpunt zing ik huilend Jij. Over enkele dagen ben ik in Arnhem. Ik ga naar de kapper en maandag lig ik bij mijn favoriete cranio therapeut op tafel. Ik weet niet of ik voorbij ons huis rijd om herinneringen aan ons leven te stalken. Maar ik wil niets liever dan gewoon naar huis gaan om op kerstavond gearmd naar Babo of café Metropole te lopen. Ik gluur door het raam naar binnen. Met kerst zijn we op ons kneuterigst. Jij loopt de kamer in en legt nog een cadeautje onder de boom. Ik kan niet wachten het uit te pakken. In whatsapp lees ik mijn laatste bericht aan jou. 26 juni 2020. Het is de dag dat ik ons huis oplever. Ik rijd weg uit Arnhem. In de Punto neem ik vijftien jaar liefde mee. Met een enkel hartje app ik, D, ik mis je zo, ik heb Arnhem losgelaten. Nu ik naar Nederland reis, twijfel ik of het waar is. Of ik ons leven ooit zal loslaten terwijl in werkelijkheid iedere dag een beetje meer van ‘ons’ door mijn handen glipt
*In de aanloop tot vertrek, aarzel ik te springen. Na de persconferentie wijzig ik mijn ticket. Ik schrijf alle chi nei tsang cliënten aan dat ik geen buiken kan masseren. Donderdag vlieg ik niet naar Nederland. Het bezoek aan de kapper, schoonheidsspecialiste en mijn favoriete cranio valt weg samen met het cabaret van Murth Mossel en een intiem optreden van New Cool Collective. Als weduwe is het met ‘de dagen’ zoeken. Ik wil uit mijn rouwgrot en onder de mensen. Ik ben lockdown moe. Met ingang van vandaag kunnen we in Frankrijk weer vrij reizen. Eerdaags pak ik de trein naar Toulouse. Ik stap Galarie Lafayette binnen, koop voor mezelf een cadeautje en laat het over the top inpakken omdat jij dat ook voor mij zou doen. Op kerstavond spreken we af bij Babo. Ik ben vroeg en loop voor een oliebol naar het Gele Rijdersplein. Jij loopt me tegemoet. Het hart vol geluk, breed van liefde. Switi, ik heb toch iets kleins voor je gekocht. Je tovert vanachter je rug een pakje tevoorschijn.
R O U W voelt als adventstijd. Het sterven voor de geboorte van een nieuw leven. De donkere dagen staan in de rij te wachten op de terugkeer van het licht.
#rrrauw #rouwraaktiedereen #rouwpouwer #rouwnomade
RRRauw! vertelt het ontroerende verhaal van een kleurrijke rouw nomade die je met de speed of love meesleept over de wereld, door een volle bak echte rouw en de liefde die met kwetsbare humor overeind blijft als twee geliefden in drie maanden tijd afscheid nemen.
LIVE op facebook iedere vrijdag om 11.11 uur (NL) en op YouTube en Linkedin (UK).
ZWERF visueel mee op Insta @carinawiegman
CARINA WIEGMAN (Groningen, 1972) reist, schrijft en masseert buiken. Ze studeerde Levensloop Psychologie aan de OU. In 2018 sterft de liefde van haar leven so far met wie ze 15 jaar over de wereld zwerft. RRRauw! is haar debuut (november 2019) dat verschenen is in het Engels (november 2020) . Momenteel schrijft ze haar tweede roman, Marathon (november 2021).
If a marathon is a battle, it’s one you wage against yourself – Haruki Murakami